સમગ્ર વિશ્વમાં કોવિડ-19 રસી બનાવવા માટે વૈજ્ઞાનિકો પ્રયત્ન કરી રહ્યા છે. વળી, એવા લોકો છે જે ક્લિનિકલ ટ્રાયલ્સ માટે સ્વૈચ્છિક રીતે આગળ આવ્યા છે. તે બધાની એક જ ઇચ્છા છે કે આ રસી વિશ્વમાં સફળતાપૂર્વક આવે અને આ જીવલેણ વાયરસનો અંત વહેલી તકે થવો જોઈએ. પરંતુ દરેકના મનમાં એક સવાલ પણ છે કે શું તે અસર કરશે. આ એક એવો સવાલ છે જેના પર અત્યાર સુધીના જવાબો અલગ-અલગ છે. ઉદાહરણ તરીકે, અત્યાર સુધી કરવામાં આવેલા સંશોધનમાં આ પ્રકારના વાયરસના ત્રણ પ્રકારો વર્ણવવામાં આવ્યા છે.
તેમાં એવું પણ કહેવામા આવેલ છે કે ત્રણેય પ્રકારના કોરોના વાયરસ પર કોઈ પણ પ્રકારની રસી અસરકારક રહેશે નહીં. આ માટે, દરેક પ્રકાર માટે અલગ-અલગ રસી તૈયાર કરવી પડશે. વળી, અન્ય સંશોધનથી બહાર આવ્યું છે કે આ વાયરસ તેના સ્વરૂપમાં ફેરફાર કરી રહ્યો છે. એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે જો આ પ્રકારના પરિવર્તન ચાલુ રહેશે તો વૈજ્ઞાનિકો માટે તેનાં જવાબો શોધવાનું મુશ્કેલ સાબિત થઈ શકે છે.
ન્યૂઝ એજન્સી એપી સાથે વાત કરતા, ઓક્સફોર્ડ યુનિવર્સિટીમાં રસી બનાવવા માટે સંકળાયેલા ડૉ. એન્ડ્ર્યુ પોલાર્ડે કહ્યું કે તે કોઈ સ્પર્ધા નથી કે કોણ જીતે છે તે જોવામાં આવશે, પરંતુ તેમ છતાં પણ તેમાં ઘણા સ્પર્ધકો છે, પરંતુ દરેક કોરોના મહામારી વિરુધ્ધ આ યુદ્ધ જીતવા માંગે છે. આ પછી પણ, જે રસી આવશે તે યોગ્ય રીતે કામ કરશે કે નહીં તે વિશે કંઈ કહી શકાય નહીં. વૈજ્ઞાનિકોનાં મતે, આ અત્યાર સુધી કરવામાં આવેલા સંશોધનનું એક કડવું સત્ય પણ છે. તમને અહિયાં પર એ વાત પણ જણાવી દઈએ કે અમેરિકાએ આ વાયરસની રસી બનાવવા માટે મેનહૈટન પ્રોજેક્ટ પણ શરૂ કર્યો છે.
આવી બાબતોના વરિષ્ઠ નિષ્ણાત એવા અમેરિકાના ટોચના વૈજ્ઞાનિકડૉ. એન્થોની ફોસી માને છે કે આપણે આપણા લક્ષ્યોને પ્રાપ્ત કરવા માટે અનેક પ્રકારની રસીઓ બનાવવી પડશે. ચાલો તમને જણાવી દઈએ કે કોરોના વાયરસની રસીને લઈને ચીન, અમેરિકા સહિત વિશ્વના પાંચ દેશોમાં માનવ પરીક્ષણ ચાલી રહ્યા છે. તેને વૈજ્ઞાનિક ભાષામાં ક્લિનિકલ ટ્રાયલ કહેવામાં આવે છે. ફોસી કહે છે કે વિવિધ પ્રકારની રસી ફક્ત આ રોગચાળાને અટકાવશે.
જો આવી રસી બનાવવામાં સફળતા મળે છે, તો તેની આગામી પડકાર તેને મોટા પાયે બનાવવાનું અને તેનું વિતરણ કરવાનું રહેશે. આમાં પણ પ્રાધાન્યતા નક્કી કરવાની રહેશે. જ્યાં વધુ કેસો છે અને જ્યાં કેસ ઝડપથી સામે આવી રહ્યા છે, તે સ્થળોએ ઝડપથી મોકલવા પડશે. આટલું જ નહીં, જે લોકોને રસી આપવામાં આવશે, તેમનો ડેટા અને તેમની સંપૂર્ણ વિગતો સાથે, તેઓએ પણ નિર્ણય લેવો પડશે કે તેઓ તેના વિશે બેદરકાર ન બને.
વ્હાઇટ હાઉસના કોરોના વાયરસ ટાસ્ક ફોર્સના સંયોજક ડેબોરાહ ઇંટો કહે છે કે વેક્સિન માટે સમયમર્યાદા ઘટાડવા માટેના તમામ પ્રયત્નો કરવામાં આવી રહ્યા છે. ફોક્સ ન્યૂઝ સાથે વાતચીત કરતી વખતે, તેમણે એક સવાલના જવાબમાં આ કહ્યું, જેમાં આ વેક્સિન જાન્યુઆરી સુધીમાં તૈયાર થવાની જાણકારી માંગવામાં આવેલ હતી. તેમણે કહ્યું હતું કે જો આપણે પ્રયત્ન કરીએ તો તે ઘણી હદ સુધી શક્ય છે.
રસી માટેની તૈયારીઓ અંગે ડૉ. ફોસીએ કહ્યું છે કે રાષ્ટ્રીય આરોગ્ય સંસ્થા તેની રસી તૈયાર કરવામાં વ્યસ્ત છે, જે હવે ટ્રાયલ શરૂ કરી રહી છે. ચાલો તમને જણાવી દઈએ કે ફોસીએ પહેલેથી જ કહ્યું છે કે વેક્સિનને આવવામાં ૧૨-૧૮ મહિનાનો સમય લાગી શકે છે. પરંતુ જો તે જાન્યુઆરી સુધીમાં આપણી પાસે આવે, તો તે વધુ સારું રહેશે. કારણ કે ત્યાં સુધીમાં તે એક વર્ષ થઈ જશે. તેમના કહેવા મુજબ, જર્મની, ચીન અને અમેરિકામાં લગભગ ૮ થી ૧૧ રસી ટ્રાયલ ચાલી રહી છે. આ સિવાય બ્રિટનમાં પણ ટ્રાયલ્સ ચાલી રહી છે. તેમના કહેવા પ્રમાણે, કેટલાક દેશો મે અને જુલાઈ વચ્ચે કેટલાક અન્ય રસીના ટ્રાયલ શરૂ કરશે.
આ સિવાય પેન્સિલવેનીયા યુનિવર્સિટીમાં ડીએનએ આધારિત રસીના ઉત્પાદનમાં સામેલ ડૉ. એંથની કંપિસી કહે છે કે વેક્સિનનાં ટ્રાયલને લઈને સામે આવનાર વોલંટિયર્સની કમી નથી. તેઓ એમ પણ માને છે કે જો એક કરતા વધારે પ્રકારની વેક્સિન બનાવવામાં આવે તો સફળતાની વધુ સંભાવનાઓ હશે. તેમનું કહેવું છે કે જો આવી વેક્સિન નિષ્ફળ જાય તો શક્ય છે કે બીજામાંથી પણ સારા પરિણામ આવે. પરંતુ જ્યાં સુધી કોરોના વાયરસની વાત છે, હજી સુધી તેની કોઈ બ્લુપ્રિન્ટ નથી.